Een dystopie waarin een natuurramp dreigt - Marloes Morshuis waagt zich in haar tweede jeugdboek aan dit populaire genre.

Tijdens de Dag van de Duurzaamheid afgelopen oktober kregen alle vo-scholen in Nijmegen een gratis exemplaar van een jeugdboek. Handige actie van de uitgever, maar slaat het ook ergens op? Daarover valt een lang en een kort antwoord te geven. Het korte antwoord is: ja, want Borealis, het tweede boek van Marloes Morshuis, gaat onmiskenbaar over duurzaamheid. Maar niet elk boek over dat thema hoeft een aanrader te zijn – dat wordt het lange(re) antwoord.

Het boek heeft een originele en spannende plot: 180 13-jarigen uit evenzoveel landen zijn ontvoerd en zitten nu gevangen in een kamp ver weg in de binnenlanden van Alaska. Ze krijgen goed te eten, leven in kleine woongroepen en gaan zelfs gewoon naar school, maar ze kunnen niet weg en moeten doen wat de Crew zegt. Van de drie leiders (Trias) krijgen ze te horen dat zij uitverkoren zijn om te overleven als de hele wereld door een zondvloed verzwolgen zal worden. Waarom dat ene plekje in Alaska nog wel bewoonbaar zal blijven, weet Morshuis niet helemaal overtuigend duidelijk te maken, maar vooruit. De Nederlandse Joppe (door anderen steevast Djoppie genoemd) en drie medebewoners pikken het niet, ze zinnen op manieren om te ontsnappen. Het lukt het zowaar, maar na vijf dagen ploeteren door de sneeuw lopen ze recht in de armen van de Crew en blijkt dat ze al die tijd met een drone nauwlettend in de gaten zijn gehouden. De sfeer in het kamp wordt steeds grimmiger en de regels meer rigide. Als Joppe en zijn vrienden dan ook nog ontdekken dat enkele Trias-leden zo hun eigen agenda hebben, wordt het pas echt spannend.

Het verhaal moet het ook hebben van die spanning en actie, want de personages blijven wat vlak. Ook de ommezwaai van leider Polaris – van cynisch en hard naar redder in nood – is niet helemaal geloofwaardig. Natuurlijk, de schrijfster heeft een deus ex machina nodig om een verhaal als dit te besluiten, maar de plotontwikkelingen gaan op het eind wel erg snel. Jammer is ook dat de schrijfster via dezelfde Polaris gaat preken over ‘wereldleiders die het laten afweten’ en die ‘kinderen een verwoeste aarde [laten] erven’. Jammer en niet nodig, want die boodschap was al op een prettig onnadrukkelijke manier duidelijk. Blijft staan dat een spannend en soms ook humoristisch boek over een taai thema als duurzaamheid zonder meer een verdienste is van Morshuis.

(Deze recensie verscheen, in licht gewijzigde vorm, eerder in Didactief, november 2016)