Rondjes draaien in je hoofd

Schildpadden tot in het oneindige
  • Schildpadden tot in het oneindige
  • John Green
  • Vertaler: Aleid van Eekelen-Benders
  • Uitgever: Gottmer
  • Jaar: 2017
  • 8,5

Sinds het succes van zijn vorige boek Een weeffout in onze sterren (2012) is de Amerikaanse YA-schrijver John Green wereldberoemd en de verschijning van zijn laatste boek was dit najaar met minstens zoveel tamtam omgeven als de nieuwe Dan Brown.

Vraag is natuurlijk of Schildpadden tot in het oneindige beantwoordt aan de verwachtingen. Het antwoord is gelukkig ja. Het geheim van Green is dat hij van een larmoyant gegeven een goed en overtuigend verhaal weet te maken. In Weeffout waren het twee tieners met kanker die ondanks de dreigende dood verliefd werden. Goed voor vele tissues, maar bovenal veel  rake beschrijvingen, diepzinnige overwegingen en scherpe humor.

Dat kunstje flikt hij nu weer. Wederom een heftige thematiek – hoofdpersoon Aza heeft, net als de schrijver zelf, een obsessief-compulsieve stoornis - maar Green trapt niet in de valkuil van een plat probleemboek. Aza weet alles van bacteriën en is doodsbang besmet te raken met de dodelijke C. Diff. Ze weet wel dat het onzin is, maar kan zich niet onttrekken aan een dwingend stemmetje in haar hoofd dat steeds zegt ‘weet je het wel zeker?’ en ‘zou je dat niet even checken?’ Dat leidt tot dwangmatig gedrag als voortdurend feiten over C. diff op internet nalezen, haar handen ontsmetten en een wond in haar vinger telkens weer openrijten. Als ze zoent met Davis kan ze alleen maar denken aan hoeveel lichaamsvreemde bacteriën ze zo binnenkrijgt. Green weet de lezer vakkundig Aza’s gedachtespiralen in te trekken.

Niet alleen maakt deze dwangneurose Aza’s leven behoorlijk ingewikkeld, ze ondermijnt ook haar identiteit. Als je immers niet kunt denken wat je wilt, als zelfs je gedachten niet meer van jezelf zijn, wat zegt dat dan over je ‘ik’ en over je vrije wil? Wat maakt me eigenlijk tot wie ik ben? Ben ik wel echt? Existentiële vragen die in de adolescentie vaak opspelen en die Green met Aza als protagonist op scherp zet.
Hij zorgt dat de lezer niet klem komt te zitten in Aza’s hoofd door ook haar grappige vriendin Daisy ten tonele te voeren, hun zoektocht naar een verdwenen miljonair (Davis’ vader) en de verliefdheid tussen Aza en Davis te beschrijven en veel literaire citaten te geven. Maar het zijn Aza’s gedachtespiralen die blijven prikken. ‘Dit boek is echt, heel echt’, schreef een vwo5-leerling in een Leesplein-blog over Greens boek. En dat is heel raak omschreven.

(Deze recensie verscheen, in licht gewijzigde vorm, eerder in Didactief, december 2017)