De Nederlandse titel klinkt een beetje larmoyant: Zij ging dood en ik bleef leven. Het Amerikaanse origineel How she died, how I lived lijkt hetzelfde, maar is krachtiger en vertelt waarom dit verhaal draait: hoe te leven.
Hoe te leven is voor de 18-jarige ik-verteller iets waarbij ze bijna dagelijks stilstaat. Dat heeft alles te maken met een dode. Net als vier andere meisjes kreeg de hoofdpersoon een jaar geleden een appje van een vage kennis, Kyle, om iets af te spreken. Alleen Jamie antwoordde en die werd verkracht en daarna bruut vermoord. Sindsdien is het leven van de ik-verteller niet meer hetzelfde. Ze kan niet meer echt genieten van het leven en voelt zich schuldig dat zij nog wel leeft.
Bij haar vroegere vriendinnen voelt ze zich niet meer thuis, ze trekt steeds meer op met Lindsey, een van de vijf meisjes die een appje van Kyle kreeg. Die begrijpt haar tenminste. De ik-verteller is haar naïviteit en vanzelfsprekend vertrouwen in mensen verloren. ‘Want als je eenmaal weet dat iemand je heeft willen verkrachten en op je hoofd heeft willen inbeuken, kun je dat nooit meer níet weten.’ Ze wordt er zich steeds meer bewust van hoe je als meisje soms vogelvrij bent. Zo wordt ze tijdens een feestje bijna aangerand. En als Lindsey een paar dagen niets van zich laat horen, maakt ze zich grote zorgen.
Haar gevoelens raken nog meer in de knoop als ze verliefd wordt op Charlie, het vriendje van Jamie. Hij vindt haar ook wel leuk, maar Jamie blijft tussen hen in staan: Charlie zakt soms diep weg in zijn rouw en vergeet dan alles om zich heen. De ik-verteller voelt zich schuldig over de relatie, alsof ze iets van Jamie heeft afgepakt. Ondertussen speelt de rechtszaak tegen Kyle en ruziet ze met Charlie over de vraag of Kyle de doodstraf verdient of dat ze moeten proberen hem te vergeven.
De worsteling met al die tegenstrijdige gevoelens is overtuigend en authentiek beschreven, zonder vals sentiment. Een motief in het denken over leven en dood is Hamlet, het toneelstuk dat de leerlingen bij Engels aan het uitpluizen zijn. Het meest beroemde citaat uit dit toneelstuk – ‘to be or not to be’ – valt nergens, maar doordesemt wel het hele verhaal. Soms bijna letterlijk: ‘Waar of niet waar: Kyle wilde mij ook vermoorden. Waar of niet waar: mijn bestaan zal altijd een voetnoot zijn in het verhaal van de dood van iemand anders. Waar of niet waar: die ‘iemand anders’ was veel liever dan ik. Zij zou meer van haar leven hebben gemaakt. Zij zou waarschijnlijk beter van Charlie gehouden hebben.’ Het gaat de ik-verteller minder om zijn of niet zijn, maar meer om hoe te zijn en hoe je te verhouden tot het leven.
Voldoende stof voor een mooi coming-of-age-verhaal. En wat ontzettend jammer dat de schrijfster meende enkele suspense-elementen in te moeten voegen (zoals de mysterieuze pakketjes die de vier overlevende meisjes thuisbezorgd krijgen). Die zijn totaal onnodig en zetten de lezer op het verkeerde been. Die dwaalsporen hadden rigoureus geschrapt mogen worden. Want dit is geen thriller, maar een verhaal over een jongere die de zin en het geloof in haar leven schoorvoetend weer terug vindt.