Hoe kun je een belangrijk, maar abstract thema als klimaat dichterbij brengen? De bundel Hoopvolle verhalen over het einde van de wereld van Schrijvers voor Toekomst biedt daarvoor mooie ingangen.
De tegenstrijdige titel is een fraaie vondst. En de spijker op de kop. Want ja, het idee dat de wereld naar de knoppen dreigt te gaan, kan verlammend werken. Leiden tot wat-heeft-het-allemaal-nog-voor-zin-denken. Terwijl het juist belangrijk is om in actie te komen en hoopvol te blijven. Verhalen kunnen daarin een belangrijke rol vervullen. Dat is precies wat de Schrijvers voor Toekomst, een groeiende club kinderboekenschrijvers, voor ogen staat. Zoals Thijs Goverde vertelde in een artikel dat ik voor het meinummer Het Onderwijsblad schreef: ‘Met verhalen kun je het klimaat veel dichterbij brengen. De verhalen maken de discussies concreet.’ En Marc ter Horst vulde aan: ‘Ons boek bevat vijftien scenario’s voor nu en de toekomst: stel je eens voor dat, en wat zou jij doen?’
Zelf schreef Ter Horst het verhaal ‘Je mag ook niets meer’. Het gaat over Mats die droomt van heftige klimaatacties, maar het voorlopig houdt bij het kleine werk, zoals Land Rovers onklaar maken. Hij raakt in discussie met een meisje en haar ouders die dus voortdurend roepen dat je ‘ook niets meer mag’ met ‘die klimaatdrammers’. Het is natuurlijk een programmatisch verhaal met een niet mis te verstane boodschap, maar goed geschreven. En het haakt aan bij herkenbare patstellingen en drogredenen in klimaatdiscussies.
Naast dit soort realistische verhalen telt de bundel ook enkele verhalen die in de toekomst spelen. Zo schreef Marloes Morshuis een indringend verhaal over hoe de aarde weliswaar is gered dankzij een nieuwe techniek om de zon te dimmen, maar dat dit de wereld er niet beter op heeft gemaakt. ‘De wereld is op vele manieren donkerder geworden sinds we de zon dimmen’. Haar verhaal laat je nadenken over wanneer leven (en voortleven) waardevol is.
Bieden de verhalen in deze op gerecycled papier gedrukte bundel inderdaad hoop? Niet allemaal misschien. Ze bevatten ook waarschuwingen en doemscenario’s. Maar ze maken stuk voor stuk het abstracte thema klimaat bespreekbaar en behapbaar. Ze stemmen tot nadenken en wie weet ook tot handelen.